Phương thức Câu cá sông

Khi đi câu cá sông nên canh con nước, câu sông thường chọn con nước ươn để câu, khi những cơn mưa bắt đầu từ tháng 6 đến tết là thời gian lý tưởng cho những chuyến câu ở miền Tây Việt Nam. Vị trí câu cá cũng là yếu tố quan trọng quyết định mức độ cắn câu, câu cá ở sông, thường lựa chọn chỗ có bụi rậm, tre, ghềnh đá, những nơi có vật cản, tại đó cá theo con nước sẽ tập trung đông đúc. Dụng cụ cần là cần câu, dây câu và lưỡi, cần bộ lưỡi câu nhẹ. Các lạch nhỏ thường có nước trong, cần dây câu nhẹ để tránh cá bị sợ.

Cá thường tập trung ở những vùng nước có khả năng có mồi tự nhiên nhiều nhất. Chọn những vùng đó để câu. Đôi lúc nó nằm ngay ở bề mặt, đôi lúc nó ở dưới đáy. có thể đứng ở cuối dòng nước và tung dây câu ngược lên phía trên dòng chảy và chờ cho mồi câu trôi dạt xuống. Điều này khiến mồi câu trôi dạt tự nhiên nhất đối với cá. Vì côn trùng và giun thường trôi dạt theo dòng sông trên cùng một con đường. Thả mồi câu nên xác định chỗ câu sâu hay cạn và thả rê theo dòng nước để định vị vị trí. Những loại cá thích ăn nổi như cá chẽm, cá hồng thả phao cùng mồi nổi và những loại ăn chìm nên gắn chì và phao chìm để biết lúc nào cá sẽ cắn câu. Cá trong lạch thường ưa thích những loại côn trùng nhỏ như dế cào cào, giun.

Mồi câu

Một con cá nheo dính câu

Chọn mồi câu cá sông thì phải chọn mồi để không bị vỡ khi cá rỉa. Mồi phải dai và có sức chịu đựng được những cú rỉa mồi. Mồi câu cá ngát, nếu chọn mồi trùn thì dễ dàng bị cá rỉa nên chất lượng của buổi câu không cao, có thể hết cả lon trùn mà chẳng dính con nào dù mùi tanh của trùn cũng dẫn dụ được lũ cá bu đến. Nên chọn gián vì gián có mùi hôi rất đặc trưng, khó bị rách thịt và nát. Khi câu cá sông, nên chọn những loại mồi câu tự nhiên như tôm, hay giun đất. Phải biết được loại cá cần câu là loại nào để chọn mồi thích hợp.

Cá sông gồm rất nhiều loại trong đó cá bông lau, cá phi, cá chốt, cá tra, cá trê, cá bống…là những loại cá đặc trưng được câu nhiều nhất vùng miền Tây. Với mỗi loại cá, có loài ăn côn trùng, có loài ăn thực vật, với từng loài cá khác nhau có các loại mồi riêng cho chúng. Các loại mồi cho cá sông được nhiều người chia sẻ như: tôm nhỏ, cá nhỏ, trùn, cải xà lách, cám trộn, trứng kiến vàng, chuối, gián. Đặc biệt đối với cá bông lau, là dùng loại mồi có mùi thối mới dụ được chúng. Thường bông lau ăn nước chìm, đi theo bầy và cũng dễ say mồi. Một khi trúng mồi thì có khi trúng được đàn cá.

Loại cá soátcá bụng thích ăn mồi con gián. Vào mùa nước lên tháng tám, tháng chín dân quê thường câu hai loại cá này bằng mồi con gián. Người ta chọn những bến sông nào êm êm, ngồi nơi mũi xuồng, một tay cầm cái miểng vùa có đục lổ nhỏ múc đầy nước cho nó chảy xuống mặt nước, tay kia cầm cần câu móc mồi con gián thả ngầm trong nước. Cá nghe tiếng nước chảy từ nơi gần nào đó rồi xúm nhau lội lại chỗ có nước xao động kiếm ăn và gặp lưỡi câu có mồi gián là chúng thích và cá soát, cá bụng chúng đều dính câu vì chúng vừa dạn ăn và vừa thích loại mồi gián này.

Có phương cách làm mồi câu cá lăng rất độc đáo, con cá dính câu bị kéo lên xuồng, đem chặt đuôi thả lại, một lúc sau sẽ lại bị bắt vì mê mồi: Cá linh làm thật sạch, thái lấy hai miếng thịt hai bên lưng, đem trộn với thịt ba rọi xắt bằng ngón tay. Tất cả phần thịt cá linh và thịt heo này được ủ trong một cái hũ cải tù xoại với món thuốc bắc gồm đại hồi, tiểu hồi, cam thảo. Mồi ủ khoảng 5-7 ngày là đem ra câu cá lăng được. Sau này, người ta cũng dùng ba loại thuốc bắc này trộn với xác mắm cá linh đã lượt lấy cốt làm nước mắm, làm mồi đặt lọp tép, cá chạch.

Kiểu câu

Có các câu bằng loại lưỡi không ngạnh, vọng nhỏ, mũi ngắn được uốn từ cây kim may vá áo quần. Mồi cám rang thơm được xả trên mặt nước, cá nghe mùi thơm bâu lại. Không cần phải chờ cá rỉa mồi, dân câu chỉ nhấc, hạ cần lên xuống liền tay, đều nhịp. Cá thấy hạt cườm tưởng là miếng mồi, chúng nuốt vội và mắc vào lưỡi câu. Khi cá dính câu, họ cũng không ngừng lại gỡ cá mà chỉ cần hạ nhẹ đầu cần xuống cái rổ đặt vừa với tầm của ngọn cần là cá dính câu tự động rơi ra.

Một cần thủ đang quăng câu ở một khúc sông Câu cá ở An Giang

Ở miền Tây, vào mùa nước, vì nước rất trong nên ở nhà sàn thấy từng đàn cá trê trắng bơi, núp quanh nống nhà. Trẻ con chỉ cần ngồi trên sàn, khoét một cái lỗ, câu cá trê trắng bằng mồi trùn. Cá trê dính nhiều vì chúng rất dạn ăn, câu cá vồ (cá tra), cá sát bằng mồi gián cánh thì cần bơi xuồng xuống bến sông hoặc ở ngay trong góc sân, nơi có cái lẫm chứa lúa. Một tay cầm cần câu, tay kia cầm cái mủng dừa chứa đầy nước, rồi rót nước chảy xuống để nhử cá bu lại. Khi nghe mùi hôi của con gián cánh, chúng xúm nhau giành mồi và người câu giật để bắt.

Đến mùa câu, tùy theo địa hình lung, vũng mà dân quê sáng chế thêm kiểu thả câu bằng phao. Kiểu này đơn giản hơn, rường câu không cần dài, chỉ cần một cái phao làm bằng ống sậy dài 4–5 cm. Giữa ống sậy tóm một nhợ câu dài khoảng 8 tấc với lưỡi câu đúc hoặc dấu ó ở cuối nhợ. Mồi trùn hoặc mồi cắt được móc vào lưỡi, sau đó căng nhợ câu, gài vào hai đầu ống sậy thật gọn để các lưỡi câu không dính, rối vào nhau. Tất cả các ống sậy có lưỡi câu, có mồi này được chứa trong một cái túi.

Người câu mang túi trên vai, hoặc bỏ trên khoang xuồng, đến các lung- vũng có cá. Họ dọn cỏ một chỗ thật trống, lấy ống sậy ra, gỡ lưỡi câu đặt vào chỗ mới dọn, rồi tiếp tục dọn chỗ khác dành cho ống câu tiếp theo. Cá mắc câu kiểu này ít khi bị sẩy, vì chúng nuốt xong mồi, biết dính lưỡi, theo bản năng sinh tồn sẽ quấn mình vào gốc cỏ tìm cách thoát thân. Nhưng càng quấn vào thì càng mắc kẹt. Kiểu câu này gần giống câu ngầm nên cá câu được thường là cá lóc, cá trê vàng, cá trê trắng.

Đối với cá thiểu, loài cá này có thể cùng câu bằng cách dùng lưỡi câu uốn bằng kim may áo quần, gắn hột cườm màu đỏ vào lưỡi câu rồi rang cám cho thơm nhữ mồi và người câu cá chỉ cần chọn nền nào vừa êm, vừa mát và nhất là không có tàn nhánh cây vướng nhợ câu và cứ thế ngồi cầm cần câu vừa ném xuống vừa giựt lên và cá nghe mùi thơm của cám rang thì lội tới từng bầy, từng bầy và gặp hột cườm đỏ tưởng mồi ngon và nuốt mồi. Lúc bấy giờ người câu chỉ cần giưt lên và để lưỡi câu vào rỗ tự động cá sứt ra và cứ tiếp tục quăng câu xuống rồi giựt lưỡi câu lên và câu tiếp liên tục như vậy.

Đối với các loại cá lành canh, có thể cùng câu bằng cách dùng lưỡi câu uốn bằng kim may áo quần, gắn hột cườm màu đỏ vào lưỡi câu rồi rang cám cho thơm nhữ mồi và người câu cá chỉ cần chọn nền nào vừa êm, vừa mát và nhất là không có tàn nhánh cây vướng nhợ câu và cứ thế ngồi cầm cần câu vừa ném xuống vừa giựt lên và cá nghe mùi thơm của cám rang ùn ùn lội tới từng bầy, từng bầy và gặp hột cườm đỏ tưởng mồi ngon và nuốt mồi. Lúc bấy giờ người câu chỉ cần giưt lên và để lưỡi câu vào rỗ tự động cá sứt ra và cứ tiếp tục quăng câu xuống rồi giựt lưỡi câu lên và câu tiếp liên tục như vậy. Có khi mỗi một nền câu, người ta câu được vài ba cân cá.